Project-updates

Ben, wil je iets over jezelf vertellen?
Jawel, Ik ben dus Ben, 28 jaar en woon in Amsterdam. Ik werk al meer dan 5 jaar als freelance regisseur/editor en filmen doe ik daarbij ook regelmatig. Ik droom er al jaren van om documentairemaker te worden en probeer die droom momenteel ook te verwezenlijken.  Verder speel ik heel graag gitaar en reis ik zo veel ik maar kan. Ik vind het heerlijk om mezelf onder te dompelen in een onbekende cultuur en te proberen echt contact te maken met de lokale bevolking. Er is wat mij betreft niets leerzamer dan dat.

Je bent filmer en je hebt een eigen bedrijf. Wat doe je precies voor werk en van wie krijg je opdrachten? Kun je wat projecten noemen, waar je aan hebt gewerkt?
Mijn werk is erg gevarieerd. Het komt erop neer dat het per opdracht verschilt welke rol ik vervul. Soms doe ik alleen regie en stuur ik een hele crew aan en soms doe ik zowel het filmen, als het regisseren als het editen (in elkaar zetten van het filmpje). Dit hangt allemaal af van budgetten, wens van de klant of het medium waar het op ingezet wordt. Opdrachtgevers zijn bijvoorbeeld bedrijven, omroepen, soms particulieren en vaak filmproductiebedrijven.
Ik doe ook vaak non-profit werk voor NGO’s. Dingen waar ik met hart en ziel achter sta, doe ik gratis.  Het is dus zeer divers. De ene keer ben ik slechts uitvoerend voor een Mars-campagne en de andere keer werk ik van concept tot eindproduct voor bijvoorbeeld Worldweavers (NGO).  Dat vind ik eigenlijk het mooist. Momenteel ben ik op eigen initiatief bezig met mijn eerste documentaire. Die gaat over een 61-jarige straatartiest die op tournee gaat door Zuidwest China met een sprookjesvoorstelling over een dwerg een draak en een gouden ei. Het kan dus echt alle kanten op.

Op een bepaald moment heb je de keuze gemaakt om naar Malawi te gaan. Waarom? Hoe lang ben je in Malawi geweest? Alleen in het St.Luke's of ook op andere plaatsen?
De reden om naar Malawi te gaan was tweeledig. Mijn vriendin studeerde op dat moment medicijnen (ze is inmiddels afgestudeerd) en ze ging een tropen-coschap doen in St. Luke's. Ik heb besloten om met haar mee te gaan om met haar een reis door Afrika te maken en omdat ik stiekem hoopte ergens een mooie film over te kunnen maken. Dat ik nog nooit in Afrika geweest was, was ook een extra drijfveer om te gaan trouwens.

Wat was je eerste (globale) indruk van het land?
Fantastisch! We zijn vanuit Zuid-Afrika over land door Mozambique naar Malawi gereisd. Zeer indrukwekkend. De aankomst in Malawi was echt een warm bad vergeleken met Mozambique en Zuid-Afrika. Ik heb heel veel gereisd, maar ik heb nergens een vriendelijkere bevolking ontmoet als in Malawi. Daarnaast is het ook nog qua natuur onvoorstelbaar mooi. Ik kan eerlijk gezegd nog steeds niet bevatten dat er zo weinig toerisme is en ik zou iedereen ook aansporen om er naartoe te gaan om het allemaal met eigen ogen te zien en te beleven.
De keerzijde is natuurlijk wel dat je wordt geconfronteerd met de extreme armoede, daar moet je soms wel van slikken en dan vraag je je wel eens af hoe het in godsnaam mogelijk kan zijn dat het zo oneerlijk verdeeld is in de wereld; Waar je als mens tot veroordeeld wordt door de plek waar je toevallig geboren bent…maar als je dan weer ziet hoe die mensen daar mee omgaan. Zo weinig kansen en zoveel oprechte levensvreugde: Dat inspireert mij ontzettend om hier in Nederland, waar vrijwel alles wat je kunt bedenken mogelijk is, het onderste uit de kan te halen.

En van het St.Luke's? 
St. Luke's is een hele bijzondere plek waar ik van ben gaan houden. De eerste indruk is natuurlijk dat je schrikt van de beperkte hoeveelheid middelen die ze hebben om mensen beter te maken. Wat ook gelijk opvalt is met hoeveel toewijding er door de Clinical officers en verpleegkundigen  gewerkt wordt om mensen beter te maken. Gelukkig wordt het ziekenhuis gesteund door de Stichting St. Luke's. Daarmee worden echt concreet levens gered, dat heb ik met eigen ogen kunnen zien.

Hoe werd je ontvangen door de mensen die er werken en verpleegd worden? Hoe wordt er gekeken naar (rijke) westerlingen?
We werden heel goed en met open armen ontvangen. We kwamen daar natuurlijk ook om een bijdrage te leveren aan het ziekenhuis. Mijn vriendin als coassistent en ik als filmmaker. Ze zijn verder heel erg nieuwsgierig naar de verschillen tussen Nederland en Malawi. Natuurlijk beseffen ze dat je als blanke vergeleken met hen veel geld hebt, maar het vormt geen barrière voor de omgang. Ze zijn erg dankbaar voor datgene wat ze krijgen en de vraag om meer hulp, die er zeker was, is pure noodzaak en geen gierigheid.

Als je het St.Luke's vergelijkt met een gemiddeld Nederlands ziekenhuis, wat zijn dan de verschillen?
Dat zijn er zoveel… Ik kan alleen maar oordelen over hoe het was toen ik er was, maar er is een gebrek aan goede apparatuur voor het laboratorium. De hygiëne standaard ligt veel lager. Er is bijna geen benzine voor de ambulances en de aggregaten (de stroom valt met grote regelmaat uit, dan zijn ze daarvoor afhankelijk van een aggregaat die op benzine draait) Er is soms gebrek aan medicijnen om te behandelen en test kits om goed te kunnen diagnosticeren. Er is gebrek aan bloed voor bloedtransfusies. Zo kan ik nog wel even doorgaan.
Even cru gezegd: De beschikbaarheid van deze middelen zijn bepalend voor of een doodziek kind het gaat halen of niet. In de periode dat ik er was, was de realiteit dat er een flink aantal kinderen gestorven zijn, omdat bijvoorbeeld de malariamedicatie die dag toevallig op was, of omdat de stroom uitviel en het bloed dus niet getest kon worden.
Hierbij moet ik wel ook opmerken dat als het ziekenhuis niet gesteund zou zijn door de Stichting, dit honderden kinderen geweest zouden zijn.
Een ander opvallend verschil is de gemeenschapszin die in en om het ziekenhuis heerst. Ouders van zieke kinderen slapen daar samen, koken en eten samen en rouwen samen.
Als ik er zo over nadenk is er eigenlijk maar 1 overeenkomst met een Nederlands ziekenhuis en dat is dat het een plek is waar ze met man en macht zieke mensen proberen beter te maken.

Er sterven ongetwijfeld veel meer mensen in dit ziekenhuis dan bij ons. Hoe gaan de mensen hiermee om? 
Er is wel een andere houding tegenover de dood dan wij hier gewend zijn. De dood is in Malawi wegens ondervoeding, HIV en andere ziekten alomtegenwoordig en dus is het ook veel gewoner dat er mensen overlijden. In het algemeen gesproken gaan ze met de dood heel gelaten om vergeleken met ons. Dat gezegd hebbende, de kreet die een moeder slaakt als ze haar kind verliest vergeet je de rest van je leven niet meer. Ik kan me trouwens ook nog goed herinneren dat mijn vriendin bij opname van patiënten standaard de vraag: “How many children do you have?” opvolgde met “and how many are still alive?”. Dat zegt wat mij betreft alles.

Het ziekenhuis is nog sterk afhankelijk van donaties. Waarom is dat? Kan de staat geen ziekenhuizen ondersteunen?
Om eerst antwoord te geven op de 2e vraag: Ik weet dat staatsziekenhuizen ook in Malawi bestaan en heb er ook  1 bezocht. Deze ziekenhuizen hebben echter niet genoeg capaciteit om de gehele bevolking te helpen. Er zijn ongetwijfeld een hoop redenen, waardoor er niet genoeg geld naar ziekenhuizen kan gaan. Ten eerste is Malawi het armste land ter wereld. Daarnaast zijn corrupte overheden in Afrika meer regel dan uitzondering. Eigenlijk weet ik daar verder niet genoeg van om er iets zinnigs over te zeggen.  Maar dat zouden redenen kunnen zijn waarom een overheid niet genoeg ziekenhuizen kan/wil financieren. St. Luke's is denk ik onder andere afhankelijk van donaties vanwege bovenstaand gegeven. Er zijn meer zieken dan dat er geld is om ze te behandelen.
Daarnaast heeft St. Luke's als belangrijke pijler van de zorg die ze biedt, dat deze voor iedereen toegankelijk moet zijn. De ‘gewone’ Malawiaan is straatarm. Dit betekent dat in St. Luke's medicijnen standaard onder de kostprijs verkocht moeten worden om iedereen die er komt te kunnen helpen. Het business model is dus in zichzelf verliesgevend. Als je het sec financieel bekijkt bedoel ik dan en ik vind dat je dat niet moet doen. Er worden namelijk mensenlevens gered…iets wat niet in geld is uit te drukken, maar waar wel geld voor nodig is.

Waar is vooral behoefte aan?
Geld. Voor medicijnen, voor benzine, voor hiv-tests, voor andere bloedtests, voor nieuwe ambulances die mensen in de rurale gebieden kunnen bereiken, voor vaccins, voor apparatuur voor het lab en niet in de minste plaats om de salarissen te kunnen betalen van de clinical officers en verpleegkundigen.  Kortom,   geld om basale zorg te kunnen bieden aan zieke mensen.
 
Wat heeft een onuitwisbare indruk op je gemaakt en wat heb je ervan geleerd? Ga je nog een keer terug?
De hele reis heeft een onuitwisbare indruk op me gemaakt en dan vooral de mensen. Ik heb meer levensvreugde gezien in het armste land ter wereld, dan je in Nederland ooit zult tegenkomen. De kracht waarmee die mensen in het leven staan, ook al staan ze met lege handen. Dat is iets wat ik nooit zal vergeten. Ze zijn dankbaar voor wat er wel is, ook al hebben ze bijna niks.
Dat is ook wat ik ervan geleerd heb: Dankbaar te zijn voor alles wat ik hier heb, en de kansen die je hier krijgt. Het is allemaal niet zo vanzelfsprekend als het lijkt. Ik vind eigenlijk ook dat je daarom de plicht hebt om het onderste uit de kan te halen. Niet alleen voor jezelf, maar juist ook voor anderen die het moeilijker hebben.
Ik ga zeker nog een keer terug naar Malawi. Het is een prachtig land, met nog mooiere mensen.
 
Yvonne Smits
Secretaris